ماموگرافی دیجیتال

ماموگرافی دیجیتال از تکنولوژی های پیشرفته در سرار دنیاست. این تکنولوژی تصاویر باکیفیت به صورت رنگی تمام دیجیتال ارائه کرده که اشعه ی کمتری ایجاد میکند این نوع ماموگرافی تقریبا شبیه به ماموگرافی استاندارد می باشد زیرا عکس دقیقی از پستان را نشان می دهد.

تفاوت ماموگرافی استاندارد با ماموگرافی دیجیتال

تفاوت ماموگرافی دیجیتال با ماموگرافی در این است که سیستم دارای گیرنده ی دیجیتال و کامپیوتر می باشد. طبق مطالعات انجام شده ماموگرافی دیجیتال به همان میزان دقت ماموگرافی استاندارد را دارد با این تفاوت که در این نوع ماموگرافی، تصاویر گرفته شده مدت زمان کمتری صرف می کنند و بیمار در این نوع ماموگرافی آسایش بیشتری دارد زیرا مدت زمان کمتری بدون حرکت باقی می ماند.

میزان رادیو در ماموگرافی دیجیتال نسبت به ماموگرافی استاندارد میزان پایین تری دارد. ماموگرافی استاندارد برای غربالگری سرطان پستان و ( غربالگری بستگان بیمار ) در مراحل اولیه است. بسیاری از مراکز پستان هنوز از ماموگرافی های آنالوگ استفاده می کنند، به این معنی که تصاویر بر روی فیلم چاپ می شوند.

با این حال، اکنون ماموگرافی دیجیتال در دسترس است، این امکان را برای رادیولوژیست فراهم می کند تا تصاویر را ضبط و دستکاری کند تا ناهنجاری ها راحت تر دیده شود. به عنوان مثال، در خانم هایی که بافت پستان فیبروکیستیک متراکم دارند، سینه آنها بر روی ماموگرافی سفید رنگ می شود. پیچیده تر از آن این است که تومورها نیز سفید هستند.

اما با استفاده از ماموگرافی های دیجیتال، رادیولوژیست می تواند کنتراست تصاویر را دستکاری کند، آنها را تیره تر یا سبک تر کند و امکان شناسایی توده ها را فراهم آورد. تصاویر همچنین می توانند روی رایانه بزرگ شوند تا به مناطقی که مشکوک است توجه کنند. ماموگرافی ۳ بعدی یا توموسنتز نیز می‌تواند ابزاری ارزشمند برای غربالگری و تشخیص سرطان پستان در خانم هایی باشد که سینه ی متراکم دارند.

استفاده ازماموگرافی دیجیتال برای تشخیص سرطان سینه

از روش های مهم و تاثیر گذار برای تشخیص سرطان سینه در خانم ها، انجام ماموگرافی سینه می باشد. برای مبارزه با این بیماری، تشخیص آن در مراحل اولیه ی پیدایش آن است. برای این که خانم ها به این سرطان دچار نشوند بهتر است که به صورت دوره ای این ماموگرافی را انجام دهند تا میزان ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد.

پس انجام ماموگرافی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و خانم ها باید آن را انجام دهند تا از پیشگیری سرطان سینه جلوگیری شود. ماموگرافی می تواند سرطان پستان را تا ده سال قبل از آن که به وجود آید تشخیص دهد. همه زنان چهل ساله و بیشتر باید هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهند. زنانی که اعضای خانواده ی آنها ( یعنی مادر یا خواهرشان ) مبتلا به سرطان هستند باید از سن ۳۵ سالگی ماموگرافی سالانه انجام دهند.

 آیا ماموگرافی سینه سرطان زا است ؟

برخی انجام ماموگرافیک را زمینه ساز سرطان می دانند، اما خطرات ناشی از برخورد اشعه X با سینه در ماموگرافی بسیار کم است که می توان آن را نادیده گرفت. حتی اگر یک خانم از ۴۰ سالگی تا ۹۰ سالگی هر سال ماموگرافی انجام دهد.

چه کسانی باید ماموگرافی سینه انجام دهند ؟

به طور عمده انجام ماموگرافی در دو گروه بیمارانی که دارای علائم هر یک از بیماری های سینه مانند : عفونت، توده و... یا در زنان سالم بالای ۵۰ سال لازم است.

پزشک عمل ماموگرافی را برای افرادی که توده ی مشکوک به سرطان و یا توده های دیگر را دارا باشند ضروری می داند. همچنین در افراد مبتلا به شریان های سرطانی به دنبال بیماری، انجام ماموگرافی ضروری است. در زنان سالم ماموگرافی به عنوان یک روش تشخیص زود هنگام استفاده می شود که به این ترتیب یک پایه ماموگرافی در سن ۳۵ تا ۳۹ سالگی انجام می شود، و سپس از سن ۵۰ سالگی به بعد بر اساس نظر پزشک هر دو سال یکبار انجام ماموگرافی ضروری است.

آیا سونوگرافی جایگزین ماموگرافی است ؟

در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از نقاط مختلف بدن از جمله سینه استفاده می شود و اشعه ایکس هیچ نقشی ندارد، در مواردی که بافت سینه بسیار متراکم باشد و یا سن بیمار کمتر از ۳۰ سال باشد. نباید فراموش کرد که سونوگرافی به هیچ عنوان جایگزین ماموگرافی نیست، بلکه به عنوان وسیله ی کمکی از آن استفاده می شود.

روش های بیوپسی پستان

بیوپسی پستان، یک روش برای  نمونه گیری از بافت پستان برای آزمایش می باشد، راهی برای ارزیابی ناحیه مشکوک در پستان است که تعیین میکند شخص سرطان پستان دارد یا خیر. روش های بیوپسی پستان به این صورت می باشد که نمونه ای از بافت پستان را برای شناسایی و تشخیص ناهنجاری ها در سلول هایی که توده های پستان را تشکیل می دهند بر میدارند، سایر تغییرات غیرمعمول در پستان یا یافت های مشکوک مربوط به ماموگرافی یا سونوگرافی هستند.

گزارش آزمایشگاه از بیوپسی پستان می تواند در تعیین نیاز به جراحی یا درمان کمک کند. اگر احساس توده یا ضخیم شدن در پستان خود کردید با مراجعه به پزشک و نمونه برداری پستان این شک بر طرف میشود.

ماموگرافی ، MRI  :

• ماموگرافی یک منطقه مشکوک در پستان شما را نشان می دهد.
• اسکن سونوگرافی یک یافت مشکوک را نشان می دهد.
• MRI پستان نیز یک یافت مشکوک در پستان شما  را نشان می دهد.

اگرشما تغییراتی ناخوشایند در نوک سینه یا ناحیه ای از سینه ی خود احساس کردید مثل پوسته پوسته شدن سینه، کمرنگ شدن پوست یا ترشحات خونین به پزشک خود مراجعه کرده و این علائم را با پزشک خود در میان بگذارید .

خطرات مرتبط با بیوپسی پستان شامل موارد زیر است :

• کبودی و تورم پستان
• عفونت یا خونریزی در محل بیوپسی

جراحی یا سایر روشهای درمانی ، بسته به نتایج بیوپسی است . در صورت بروز تب ، اگر محل بیوپسی قرمز یا گرم شود ، یا اگر زهکشی غیرمعمول از محل بیوپسی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. این ها می تواند نشانه هایی از عفونت باشد که ممکن است نیاز به درمان سریع داشته باشد.

قبل از بیوپسی پستان ، به پزشک خود بگویید :

• آلرژی دارید.
• در هفت روز گذشته آسپرین مصرف کرده اید.
• داروهای رقیق کننده خون ( ضد انعقاد خون ) مصرف می کنید.
• قادر به دراز کشیدن بر روی معده خود برای مدت طولانی نیستید.

اگر بیوپسی شما با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی ( MRI ) انجام می شود ، در صورت داشتن ضربان قلب یا وسیله الکترونیکی دیگری که در بدن شما کاشته شده است ، یا اگر باردار هستید ویا مشکوک به بارداری می باشید ، به پزشک خود بگویید. معمولاً در این شرایط MRI توصیه نمی شود. برای قرار ملاقات خود، سینه بند بپوشید. تیم مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بعد از انجام عمل ، یک بسته سرد را در محل بیوپسی قرار دهند و سینه بند می تواند بسته سرد را در جای خود نگه دارد و از پستان شما پشتیبانی کند.

 MRI پستان

چندین روش بیوپسی پستان برای به دست آوردن نمونه بافت از پستان استفاده می شود. پزشک ممکن است بر اساس اندازه ، محل و سایر خصوصیات ناهنجاری پستان یک روش خاص را توصیه کند. اگر هنوز مشخص نیست که جای دیگری یک نوع بیوپسی دارید ، از پزشک خود بخواهید که توضیح دهد. برای بسیاری از بیوپسی ها ، تزریق صورت میگیرد تا ناحیه پستان را بیوپسی کنند.

بیوپسی آسپیراسیون سوزن ریز

 این ساده ترین نوع بیوپسی پستان می باشد و ممکن است از آن برای ارزیابی توده ای که در یک معاینه بالینی سینه احساس می شود ، استفاده شود. برای این روش ، شما روی یک میز دراز می کشید، در حالی که توده را با یک دست ثابت نگه می دارید ، پزشک از دست دیگر برای هدایت یک سوزن بسیار نازک به داخل توده استفاده می کند. سوزن به سرنگ وصل شده است که می تواند نمونه ای از سلول ها یا مایعات را از توده جمع کند. آسپیراسیون سوزن ریز یک راه سریع برای تمایز بین یک کیست پر از مایع و یک توده جامد و احتمالاً برای جلوگیری از یک روش بیوپسی تهاجمی تر است. اما اگر جرم جامد باشد ، نمونه بافتی بدست می آید.

بیوپسی هسته سوزنی

این نوع بیوپسی پستان ممکن است برای ارزیابی توده پستان که در ماموگرافی یا سونوگرافی قابل مشاهده است استفاده شود. رادیولوژیست یا جراح از یک سوزن توخالی برای خارج کردن نمونه های بافت از پستان استفاده می کند ، که بیشتر اوقات از سونوگرافر راهنمایی می گیرد.

بیوپسی کلیشه ای

در این نوع بیوپسی از ماموگرافی برای مشخص کردن محل های مشکوک در پستان استفاده می شود. برای این روش ، شما معمولاً روی میز بیوپسی قرار دارید که یکی از سینه های شما در سوراخ جدول قرار می گیرد ، یا ممکن است این روند را در حالت نشسته انجام دهید. شاید لازم باشد ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در این حالت بمانید. جدول چند پا بلند شده است و تجهیزات مورد استفاده رادیولوژیست در زیر جدول قرار گرفته است. پستان شما کاملاً بین دو صفحه فشرده شده است در حالی که ماموگرافی گرفته شده است تا رادیولوژیست محل دقیق منطقه را برای انجام بیوپسی نشان دهد.

رادیولوژیست برش کوچک - در حدود ۱/۴ اینچ طول ( حدود ۶ میلی متر ) را درون سینه شما ایجاد می کند. سپس او یک سوزن یا یک پروب خلاء را وارد می کند و چندین نمونه از بافت را خارج می کند. نمونه ها برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شوند. در زمان انجام مراحل بیوپسی پستان که در بالا به آن اشاره شد ، ممکن است یک نشانگر یا یک گیره از استیل ضد زنگ در سینه شما در محل بیوپسی قرار گیرد. این کار به این صورت انجام می شود که اگر بیوپسی شما سلولهای سرطانی را نشان دهد ، پزشک یا جراح شما می توانند محل بیوپسی را برای از بین بردن بیشتر بافت سینه به صورت جراحی ( که به عنوان بیوپسی جراحی شناخته می شود ) بیابند.

وایرگذاری چیست ؟

هنگامیکه توده در پستان در ناحیه ای قرار گرفته باشد که قابل بیوپسی سوزنی ریز و یا بیوپسی سوزن هسته  نباشد و یا از بیوپسی نتیجه ی قطعی و مشخصی نداده باشد از وایرگذاری استفاده میشود، وایرگذاری بایستی توسط رادیولوژیست یا پزشک پستان انجام شود. در واقع وایرگذاری روشی است که به وسیله آن توده ای که از طریق سونوگرافی و ماموگرافی مشخص شده است و بایستی تحت جراحی قرار بگیرد.

توسط وایرگذاری، علامت گذاری و لوکالیزه میشود و به جراح نشان داده میشود که توده در کجا قرار دارد. در این روش قبل از عمل جراحی، یک سیم ریز ( شبیه سیم فیوز ریز ) در پستان قرار میدهند. که این سیم در طول عمل جراحی، جراح را به ناحیه صحیح ضایعه هدایت میکند. در بعضی موارد بیش از یک سیم، مورد استفاده قرار میگیرد. این کار در مواقعی که ناحیه ضایعه وسیع باشد یا بیش از یک ناحیه آسیب دیده باشد، انجام میشود.

[caption id="attachment_592" align="aligncenter" width="790"] وایرگذاری چیست ؟[/caption]

چگونه وایر گذاری انجام می گردد :

بهتر است وایرگذاری حداکثر تا ۲۴ ساعت قبل از عمل جراحی انجام شود تا در فاصله زمانی ایجاد شده، وایر جابه جا نگردد.

• ناحیه غیر طبیعی در پستان با ماموگرافی یا سونوگرافی پیدا می شود. بهتر است چند ساعت قبل از عمل، شما به یک مرکز تصویربرداری از پستان یا بخش اشعه ایکس بروید.
• در پستان به قسمت مورد نظر بی حسی تزریق میشود و وایر در آن ناحیه قرار داده میشود.
• اصولا باید بعد از وایرگذاری، ماموگرافی نیز انجام گردد حتی اگر وایرگذاری با استفاده از سونوگرافی انجام شده باشد.
• ماموگرافی با حداقل فشار روی پستان انجام می شود تا باعث حرکت سیم نشود.
• ماموگرافی در واقع وضعیت سیم یا وایر را بررسی می کند و به جراح کمک می کند تا عمل را انجام دهد.
• پس از وایرگذاری، ناحیه مورد نظر پانسمان میشود.

اصولا اکثر بیماران به دلیل بی حسی که تزریق میگردد در زمان وایرگذاری، دردی احساس نمیکنند.

مرکز تصویربرداری جردن با مجرب ترین متخصص رادیولوژیست خانم در جردن، بهترین خدمات مرتبط از قبیل ماموگرافی، سونوگرافی، بیوپسی، وایرگذاری، مارکرگذاری و...  را ارائه میدهد.

• MRI چیست؟

به یک روش مدرن تصویربرداری از بدن می گویند که تصاویر متعددی از مقاطع بدن میگیرد و میتواند این تصاویر را به صورت سه بعدی بازسازی نماید. این دستگاه ها با استفاده از میدانهای مغناطیسی کار میکنند.

• آیا عارضه ای هم دارد؟

تا کنون عارضه خاصی شناخته و گزارش نشده است به طور کلی میتوان گفت عوارض دراز مدت میدان های مغناطیسی ( مانند تلفن های همراه ) برای بشر شناخته شده نیست.

• MRI پستان در چه مواردی انجام میگیرد؟

در موارد زیادی مورد استفاده قرار میگیرد از قبیل مواردی که در ماموگرافی و سونوگرافی شک وجود داشته باشد و تصاویر گویا و واضح نباشند و نیاز به دقت بیشتری باشد، در خانمهایی که در گروه پرخطر برای سرطان پستان قرار بگیرند و سن پایینی داشته باشند، در بررسی های خانم هایی که قبلا جراحی پستان انجام داده به ویژه آنهایی که قبلا پرتودرمانی نیر دریافت کرده باشند و موارد خاص دیگری کاربرد دارد.

• آیا از ماموگرافی بهتر است؟

در واقع نمی شود گفت که بهتر است به خصوص این که توانایی ماموگرافی برای دیدن رسوبات ریز کلسیم (که در تشخیص زودرس سرطان پستان بسیار با اهمیت است) بیشتر از ام آر آی است اما دقیق ترین روش تصویر برداری از پستان ام آر آی است. از اشکال اصلی مثبت نشان دادن کاذب است یعنی مناطقی را مشکوک نشان میدهد که پس از نمونه برداری و یا جراحی مشخص میگردد که مشکلی وجود نداشته است.

• آیا با دستگاه خاصی انجام میشود؟

برای انجام لازم است که میدان مغناطیسی دستگاه حداقل یک و نیم تسلا باشد و از کویل مخصوص پستان استفاده شود یعنی از ابزار خاصی استفاده میشود که پستان ها درون آن برای تصویر برداری قرار میگیرند.

• آیا برای انجام MRI پستان تزریق خاصی هم انجام میشود؟

بله تزریق لازم است MRI با تزریق و بدون تزریق وریدی ماده ای به نام گادولینیوم انجام میشود.  این ماده در بیماری های کلیوی استفاده نمی شود و در بارداری و شیردهی باید با احتیاط استفاده شود.

• ماموگرافی دیجیتال

ماموگرافی دیجیتال و ۳ بعدی یک نوع ماموگرافی با تکنولوژی پیشرفته دیجیتالی است که مزیت های علمی موثری نسبت به ماموگرافی معمولی دارد که در این روش تصاویر اشعه ایکس گرفته شده میتواند به صورت یک فایل دیجیتالی به روی کامپیوتر ذخیره گردد، و از این جهت متخصص رادیولوژی می تواند تصاویر را بزرگ و کوچک نموده و روی تصاویر زوم کند، ماموگرافی دیجیتال و ۳ بعدی حتی سایه روشن تصویر را تنظیم میکند و ناهنجاری هایی که به صورت معمول دیده نمی شدند، آشکار شده و قابل مشاهده باشد.

نکته هم این است که تصاویر ماموگرافی دیجیتال را می توان روی دیسک نیز ثبت کرد و این نوع ذخیره کردن باعث سهولت و دسترسی آسان بعدی را فراهم مینماید. در این صورت تصویر دیجیتالی ذخیره شده  را می توان در هر پایانه کامپیوتری در هر کجای مرکز درمانی مشاهده کرد و برای مشاوره گرفتن به مراکز درمانی دیگر هم ارسال نمود.

تصاویر دیجیتالی از پستان در کمتر از ۱۰ ثانیه آماده می گردد و این  در حالی است که ماموگرافی معمولی با استفاده از فیلم اشعه ایکس ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می برد.

● ماموگرافی سه بعدی

در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی روش جدیدی برای تصویربرداری از پستان به نام « توموسنتز دیجیتال » ابداع شده مورد بررسی قرار گرفته است که در این روش میتوان از چند زاویه مختلف پستان را تصویربرداری کرد و مورد بررسی قرارداد. پس در این روش ابداعی نتیجتا شما به جای یک تصویر منفرد، مجموعه ای از تصاویر سطح مقطع های پستان به دست می آورید و در کامپیوتر می توانید این تصاویر را به صورت سه بعدی شبیه سازی کنید.

این روش مشکل روی هم افتادن ساختارهای پستان که حتی ممکن است منجر به پنهان شدن و مخفی ماندن سرطان گردد را رفع نموده و درصد تشخیص ضایعات پستان را افزایش میدهد و هم میتواند احتمال نتایج مثبتی که کاذب هستند را کاهش دهد.

● شناسایی با کمک کامپیوتر

متخصصان رادیولوژی برای شناسایی دقیق تر و تشخیص درست مناطقی که در پستان دچار مشکل هستند از کامپیوتر بعد از ماموگرافی استفاده میکنند. در واقع متخصصین از این سیستم ها که معمولا از نرم افزارهای پیچیده کامپیوتری هستند استفاده می کنند و در این صورت  این سیستم ها می توانند الگوهایی که اغلب با سرطان همراه اند را تشخیص دهند و با هشدار دادن به متخصص رادیولوژی او را وادارند که نگاه دقیق تری برای تشخیص به آن قسمت بیندازد.

برای استفاده از این کمک تشخیصی کامپیوتری نیاز است که ابتدا تصاویر ماموگرافی شده به صورت دیجیتالی تبدیل شده باشند. در واقع میتوان به این نکته مهم اشاره کرد که پیدا کردن محل های ذرات کلسیمی و مکان یابی توده ها ( توده پستان ) به کمک تشخیص کامپیوتری به همان اندازه چشم انسان خوب و دقیق عمل می کند. تحقیقات در این زمینه نشان داده اند سیستم های تشخیص با کامپیوتر میزان تکرار ماموگرافی و نمونه برداری بافتی را بالا برده اند و در نهایت احتمال شناسایی سرطان پستان را تا ۲۰ درصد افزایش داده اند.

آیا ماموگرافی برای تشخیص سرطان مفید است؟

در حال حاضر با وجود تمام مشکلاتی که ماموگرافی در تشخیص درست سرطان پستان دارد، اما هنوز هم بهترین و دقیق ترین ابزار برای تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه آن است. امروزه کیفیت ماموگرافی ها بسیار افزایش یافته و میزان اشعه ای که برای گرفتن آنها به کار می رود کاهش یافته است.  تحقیقات نشان داده است که انجام ماموگرافی های منظم از زنان توانسته  در دهه های اخیر در کشورهای زیادی از مرگ و میر ناشی از سرطان پستان بکاهد.

ماموگرافی و نحوه انجام ماموگرافی

ماموگرافی و نحوه انجام ماموگرافی معاینه اشعه ایکس پستان است برای تشخیص بیماری سینه در خانم هایی که دچار مشکلات پستان هستند، از جمله توده، درد یا ترشح نوک سینه. این روش امکان تشخیص سرطانهای پستان، تومورهای خوش خیم و کیست را می دهد.

ماموگرافی نمی تواند ثابت کند که یک منطقه غیر طبیعی سرطان است، اما اگر به ظن قابل توجهی از سرطان منجر شود، بافت برای انجام بیوپسی برداشته می شود. ممکن است بافت توسط سوزن یا بیوپسی جراحی باز برداشته شود و تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود آیا این سرطان است یا خیر.

ماموگرافی حدود ۳۰ سال است که مورد استفاده قرار می گیرد و در ۱۵ سال گذشته پیشرفت ها به شدت بهبود بخشیده است. امروزه تجهیزات اختصاصی که فقط برای اشعه X پستان مورد استفاده قرار می گیرند، مطالعاتی را تولید می کنند که از نظر کیفیت بسیار بالا اما با دوز پرتویی کم است. خطرات پرتوها ناچیز در نظر گرفته می شوند.

توسعه فناوری ماموگرافی دیجیتال امکان بهبود تصویربرداری از پستان را فراهم می کند، به ویژه برای زنان کمتر از ۵۰ سال، زنانی که دارای بافت متراکم پستان هستند و زنانی که پیش از یائسگی یا پری منوپوز هستند. ماموگرافی دیجیتال تصاویر الکترونیکی از سینه ها را فراهم می کند که می توانند با استفاده از فناوری رایانه، ذخیره شده در رایانه ها، و حتی به صورت الکترونیکی در مواقعی که دسترسی از راه دور به ماموگرافی لازم باشد، منتقل شوند. روش انجام یک ماموگرافی دیجیتال اساساً به همان روش ماموگرافی استاندارد انجام می شود.

انواع مختلف ماموگرافی چیست؟

طبق اعلام موسسه ملی سرطان :

غربالگری ماموگرام

ماموگرافی غربالگری، پرتونگاری از پستان است که برای تشخیص تغییرات پستان در زنانی که علامت یا علائمی از سرطان پستان ندارند، استفاده می شود. معمولاً شامل ۲ اشعه X از هر پستان است. با استفاده از ماموگرافی می توان توموری را که احساس نمی شود تشخیص داد.

ماموگرافی تشخیصی

ماموگرافی تشخیصی، پرتونگاری از پستان است که برای تشخیص تغییرات غیرمعمول پستان، مانند توده، درد، ضخامت یا ترشح نوک پستان یا تغییر اندازه یا شکل پستان استفاده می شود. از یک ماموگرافی تشخیصی نیز برای ارزیابی ناهنجاری ها تشخیص داده شده در یک ماموگرافی غربالگری استفاده می شود. این یک ابزار اساسی پزشکی است و فارغ از سن خانم، در تغییرات پستان مناسب است.

پرتونگاری چیست؟

پرتوهای ایکس از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویری از بافت های داخلی، استخوان ها و اندام های موجود در فیلم استفاده می کنند. اشعه X استاندارد به دلایل بسیاری از جمله تشخیص تومور یا صدمات استخوانی انجام می شود.

اشعه ایکس با استفاده از اشعه خارجی برای تولید تصاویر از بدن، اندام های آن و سایر ساختارهای داخلی جهت اهداف تشخیصی ساخته می شود. پرتوهای ایکس از درون ساختارهای بدن بر روی صفحات مخصوص درمان ( مانند فیلم دوربین ) عبور می کند و یک تصویر از نوع " منفی " ساخته می شود ( هرچه ساختار آن محکم تر باشد، سفیدتر از آن در فیلم ظاهر می شود ).

• ژنیکوماستی یا بزرگ شدن پستان در مردان چیست؟

در واقع به بزرگ شدن بافت پستانی در مردان ژنیکوماستی گفته میشود. در واقع بافت زمینه ای برای تشکیل پستان در مردان هم وجود دارد و در صورت رسیدن محرک های خاصی (مانند هورمون ها) بافت پستانی شروع به رشد می نماید.

• آیا ژنیکوماستی یا بزرگ شدن پستان در مردان میتواند طبیعی باشد؟

در شرایط خاص ژنیکوماستی فیزیولوژیک یعنی ژنیکوماستی که بیماری محسوب نمیگردد:

• در زمان نوزادی است که به علت تحریک بافت پستانی توسط هومون های جفت ایجاد میشود.
• در زمان بلوغ که ممکن است در این حالت بافت پستانی به صورت یک طرفه رشد کند.
• در زمان پیری که سطح هورمون های مردانه افت می نماید.

• چه عواملی میتوانند باعث بروز ژنیکوماستی شوند؟

عوامل زیادی میتوانند زمینه ساز بروز ژنیکوماستی گردند مانند :

• مصرف الکل و ماریجوانا
• لیست مفصلی از داروها
• نارسایی کبدی و کلیوی
• بیماری های تیروئید
• بعضی تومورها و بسیاری از بیماری های دیگر در این لیست قرار میگیرند.

• آیا ژنیکوماستی میتواند یک طرفه باشد؟

بله، گاهی ژنیکوماستی یکطرفه است و این حالت به خصوص در ژنیکوماستی فیزیولوژیک که در زمان بلوغ ایجاد میشود شایع است.

• آیا ژنیکوماستی زمینه ساز سرطان است؟

خیرنمیتوان گفت این بیماری زمینه ساز سرطان پستان است، اما بعضی سرطان ها مانند سرطان ریه و سرطان بیضه ممکن است ژنیکوماستی ایجاد کنند و لازم است بیماران از این بابت بررسی شوند. بنابراین ژنیکوماستی نمیتواند خودش علت سرطان باشد بلکه ممکن است نتیجه سرطان باشد.

• ژنیکوماستی چگونه تشخیص داده میشود؟

ژنیکوماستی معمولا با معاینه توسط پزشک تشخیص داده میشود، در زمان هایی که بافت پستانی حداقل به اندازه دو سانتی متر لمس گردد .در شرایطی که شکی در این رابطه وجود داشته باشد و یا مشکوک به سرطان پستان باشیم از روشهای تصویربرداری مانند ماموگرافی و سونوگرافی استفاده میشود. از MRI برای تشخیص مشکلات پستان مردان استفاده نمیشود.

• آیا نیاز به نمونه برداری است؟

زمانی که شک به احتمال توده سرطانی مطرح باشدنمونه برداری لازم میشود، اما معمولا برای تشخیص ژنیکوماستی نیازی به نمونه برداری نیست.

• چه بررسی هایی باید برای فردی که دچار ژنیکوماستی است انجام شود؟

به غیر از شرح حال بیمار و معاینه دقیق، آزمایش خون از نظر وضعیت هورمون های تیرویید و هومونهای جنسی و کارکرد کلیه و کبد و گاهی سونوگرافی از بیضه ها ضروری است.

• آیا ژنیکوماستی با صبر کردن بهتر میشود؟

زمانی که ژنیکوماستی وقتی تازه ایجاد شده باشد معمولا با برطرف شدن عامل زمینه ای آن، اغلب به تدریج پسرفت می کند اما وقتی طول کشیده باشد(بیش از یک سال) بعید به نظر میرسد که پسرفت کند. در ژنیکوماستی فیزیولوِژیک و در مواردی که علت ژنیکوماستی شناخته شده و درمان شود، معمولا بیمار به مدت چند ماه تحت نظر گرفته میشود و ممکن است در این فاصله ژنیکوماستی بهبود یابد.

• آیا دارویی برای درمان ژنیکوماستی وجود دارد؟

در این رابطه از تاموکسی فن استفاده شده و تا حدودی موثر گزارش شده است. این دارو به خصوص در ژنیکوماستی های دردناک برای کنترل درد با نتایج خوبی همراه بوده است.

• آیا ژنیکوماستی همیشه نیاز به درمان دارد؟

تشخیص علت ایجاد ژنیکوماستی لازم است چرا که میتواند علامت بیماری مهمتری باشد. اما درمان ژنیکوماستی به خودی خود ضرورت نداشته و فقط وقتی درد ایجاد کند و یا بیمار از شکل ظاهری آن ناراضی باشد انجام میشود. بیماری که با ژنیکوماستی خود مشکلی ندارد اگر در بررسی ها هم مشکلی نداشته باشد نیاز به درمان نخواهد داشت.

• بیمار ژنیکوماستی اگر درمان نشود آیا نیاز به پیگیری دارد؟

به طور کلی از آنجا که ژنیکوماستی موجب افزایش خطر سرطان پستان نمی شود، پیگیری این بیماری ضرورتی ندارد.

• آیا لازم است ژنیکوماستی جراحی شود؟

در شرایطی که ژنیکوماستی دردناک باشد و یا بیمار از ظاهر آن ناراضی باشد نیاز به درمان خواهد داشت که بهترین درمان این بیماری جراحی است. اما بسیاری از بیماران نیاز به درمان نخواهند داشت.

• روش های جراحی ژنیکوماستی کدامند؟

روش های معمول جراحی برداشتن بافت پستانی از زیر پوست و لیپوساکشن می باشند.

• ماموگرافی چیست؟

در واقع رادیوگرافی (عکسبرداری با اشعه ایکس) از پستان ها می باشد که  به دو منظورانجام میشود: ۱- غربالگری ۲- تشخیصی

• روش غربالگری و تشخیصی چه تفاوت هایی با هم دارند؟

در خانم هایی که بالای سن ۴۰ ساال دارند از نوع غربالگری انجام میگیرد و تشخیصی در هر سنی ممکن است انجام شود.
تفاوت در تصویربرداری نیز وجود دارد مثلاغربالگری در دو نما از هر پستان انجام میشود اما تشخیصی بسته به نظر رادیولوژیست ممکن است در نما های مختلف انجام بگیرد.

• آیا ماموگرافی دردناک است؟

میتواند با درد همراه باشد خصوصا در خانم هایی که دچار درد پستان هستند به دلیل اینکه برای داشتن تصویر با کیفیت پستان ها باید کامل وارد دستگاه شده و تحت فشار صفحات دستگاه قرار گیرند که موجب درد در این ناحیه می گردد.

• بهترین زمان انجام چه زمانی است؟

بهترین زمان پس از پایان عادت ماهیانه و یا یک هفته پس از شروع عادت ماهیانه می باشد.

• آیا ماموگرافی سرطان زاست؟

یکی از دلایل نگرانی روش استفاد از اشعه ایکس می باشد به دلیل سرطان زا بودن این اشعه اما در واقع نتایجی که از آمار گیری به دست آمده، نشان میدهد در جوامعی که خانم ها به طور مرتب به ماموگرافی می پردازند مرگ و میر به دلیل سرطان پستان به طور چشمگیری کاهش یافته بنا به این آمار میتوان گفت در واقع مزایای بیشتری نسبت به مضراتش دارد.

• روش دیجیتال چیست؟

دستگاهای قدیمی تر آنالوگ بوده ولی دستگاهای جدید دیجیتال می باشند و نوع آن بسته به تکنولوژی دستگاه ممکن است به صورت های مختلف انجام بگیرد. به تازگی روشی تحت عنوان توموسینتزیس اضافه شده که دقت تشخیصی آن را بالاتر برده است. برای خانمهای زیر ۶۰ سال استفاده از دستگاه های دیجیتال توصیه میگردد.

• آیا انجام دادن بیش از یک بار در سال ممنوع است؟

به طور حتم روش غربالگری نباید بیش از یک بار در سال انجام شود اما روش تشخیصی با رعایت احتیاط های لازم بسته به صلاح دید پزشک ممکن است بیش از یک بار هم انجام بگیرد.

• گاهی گفته میشود که باید بعد از سن ۵۰ سالگی و یا هر دو سال یک بار انجام شود، روش درست چیست؟

در بعضی کشورهای غربی انجام غربالگری را پس از ۵۰ سالگی و برخی دیگر پس از ۴۰ سالگی توصیه کرده اند و باید توجه داشت که در این کشور ها سرطان پستان در سنین بالاتری رواج دارد در میانه سنی ۶۱ سال اما در کشورهای درحال توسعه سرطان پستان در سنین پایین تری شیوع پیدا میکند و به نظر میرسد برای کشور ما شروع غربالگری با ماموگرافی از سن ۴۰ سالگی مناسب تر باشد.

• چرا با وجود روش های بی خطری مانند سونوگرافی تاکید میشود که برای غربالگری سرطان پستان از ماموگرافی استفاده شود؟

به دلیل دقت بالا در تشخیص است زیرا ماموگرافی علاوه بر این که میتواند توده های پستان را نشان دهد یک خصوصیت برجسته دارد که میتواند رسوبات ریز کلسیم (میکروکلسیفیکاسیون) را در پستان نشان دهد که سونوگرافی و حتی MRI در دیدن این رسوبات ضعف دارند. این رسوبات میتوانند اولین نشانه بروز سرطان در زودرس ترین شکل آن (کارسینوم درجا یا DCIS) باشند.

• آیا رسوبات کلسیم همیشه نشانه سرطان هستند؟

خیر ،رسوبات کلسیم در بسیاری از خانم های سالم در سنین بالا ممکن است دیده شوند ودر اکثر موارد این رسوبات نمای بدی نداشته و نیاز به اقدام خاص درمانی نیز نخواهند داشت. اما اگر به تشخیص رادیولوژیست نمای این رسوبات مشکوک باشد لازم میگردد که از آنها نمونه برداری انجام شود.

• لنف چیست؟

لنف در واقع مایع میان بافتی است که توسط مجاری لنفاوی از بافتهای مختلف جمع آوری شده ودر نهایت به سیستم وریدی تخلیه و باعث بزرگی غدد لنفاوی میشوند. مجاری لنفاوی رگ های بسیار ریزی هستند که مایع میان بافتی با فشار کمی در آنها جریان پیدا میکند.

• نقش غدد لنفاوی چیست؟

غدد لنفاوی اعضایی سازمان یافته هستند که در مسیر مجاری لنفاوی قرار میگیرند و فعالیت دفاعی در برابر مولکول های(آنتی ژن های) بیگانه و عفونت ها و سلول های سرطانی را برعهده دارند.

• چرا غدد لنفاوی برجسته میشوند؟

معمولا عفونت باعث فعال شدن سلولهای ایمنی موجود در این غدد می شود و این باعث برجستگی و بزرگ شدن غدد لنفاوی میگردد و همین طور تجمع سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی نیز میتواند منجر به بزرگ شدن این غدد می گردد.

• بزرگی غدد لنفاوی زیربغل میتواند ناشی از ضایعات کدام قسمت های بدن باشد؟

لنف از بازو، دیواره قفسه سینه و پستان به غدد لنفاوی آگزیلاری تخلیه میشوند. هر ضایعه ای در هر یک از این مناطق میتواند منجر به بزرگی غدد لنفاوی آگزیلاری گردد.

• چگونه میتوان تشخیص داد که بزرگ شدن غدد لنفاوی به علت عفونت است یا در اثر تجمع سلول های سرطانی؟

تشخیص آن می تواند از طریق درد باشد باشد زمانی که بزرگی غده لنفاوی در اثر عفونت است معمولا دردناک است و هنگام لمس این ناحیه توسط  خود بیمار و معاینه پزشک با درد همراه خواهد بود.

• آیا ماموگرافی برای تشخیص علت بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل مناسب است؟

اصولا ماموگرافی روش بسیار مناسبی برای بررسی پستان علت بزرگ شدن غدد در پستان است اما در مورد خود غدد لنفاوی و تشخیص و تعیین این که آیا به علت تجمع سلول های سرطانی بزرگ شده یا به علت عفونت، نمی تواند کمکی کند.

• آیا سونوگرافی روش خوبی برای تعیین علت بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل است؟

غدد لنفاوی که به علت تجمع سلولهای سرطانی بزرگ شده باشند در سونوگرافی معمولا نمای متفاوتی نسبت به بزرگی در اثر عفونت دارند. برای یافتن توده پستان و علت بزرگ شدگی هم میتوان از سونوگرافی استفاده کرد.

• نقش MRI در بیمارانی که دچار بزرگی غدد لنفاوی آگزیلاری میشوند چیست؟

بهترین روش برای یافتن کانون های سرطان پستان که در ماموگرافی و سونوگرافی دیده نمیشوند MRI است و همین طور میتواند در مورد ماهیت غده لنفاوی و اینکه به علت سرطان است و یا عفونت نیز کمک کند.

• آیا تصویربرداری کافی است یا باید نمونه برداری هم انجام شود؟

هنگامی که با تصویربرداری و یا با درمان های اولیه مانند مصرف آنتی بیوتیک تشخیص نهایی ویا بهبودی حاصل نشود نمونه برداری لازم میگردد. این نمونه برداری معمولا به روش FNA که نمونه برداری با سوزن ظریف است و زیر هدایت سونوگرافی انجام میشود، به همان روشی که برای توده پستان انجام میگیرد.

• آیا هر توده ای در پستان سرطان است؟

توده های موجود در پستان به طور کلی میتوانند هم خوش خیم باشند وهم بدخیم (سرطان). برخی از این توده ها خوش خیم هستند اما در همین حال هم میتوانند زمینه ساز سرطان باشند. اصولا اغلب توده های پستان خوش خیم می باشند اما درصورت مواجهه با هر توده جدید در پستان لازم است احتمال سرطان مد نظرگرفته شود.

• آیا هر توده ای در پستان لازم است جراحی شود؟

در اغلب مواقع با بررسی های لازم اگر خوش خیم بودن آن محرز شود و اطمینان حاصل شود که خطری ندارد نیاز به جراحی نمی باشد.

• چطور میتوان از سرطانی یا سرطان زا نبودن یک توده اطمینان حاصل نمود؟

با روش هایی همانند بررسی حال عمومی بیمار ، معاینه، تصویربرداری ( رادیولوژی ) و نمونه برداری خوش خیم یا بدخیم بودن توده را میتوان تشخیص داد اما بهترین ومطمئن ترین روش برای تشخیص توده خوشخیم از بدخیم نمونه برداری است که البته در برخی موارد نمونه برداری نیز لازم نمیشود.

• آیا با معاینه میتوان از سرطانی بودن توده اطمینان حاصل نمود؟

معاینه اولین راه می باشد اما باید آگاه باشید که در معاینه اولیه ممکن است در معاینه به طور قطع از سرطانی بودن یا سرطانی نبودن توده نمیتوان اطمینان حاصل نمودبلکه ممکن است نکاتی پیدا شود که شک به سرطان را افزایش یا کاهش دهد .برای اطمینان لازم است تا یافته های معاینه با تصویربرداری تایید شوند.

• آیا انجام ماموگرافی همیشه لازم است؟

معمولا در افراد بالای ۳۵ سال در صورت مواجهه با توده اولین تصویربرداری ماموگرافی است اما در خانم های زیر ۳۵ سال معمولا از سونوگرافی استفاده میشود اما در بعضی مواقع ممکن است در ادامه بررسی ها ماموگرافی و MRI هم لازم شود.

• دقیق ترین روش تصویر برداری برای تشخیص توده پستان کدام است؟

 بهترین و دقیق ترین روش تشخیص توده در پستان MRI است که معمولا به دلیل هزینه بالا و احتمال مشکوک نشان دادن توده های خوش خیم فقط در موارد خاص توصیه می گردد. تقریبا میتوان اذعان داشت هیچ روشی وجود ندارد که به طور قطعی نوع توده را مشخص سازد.

• کدام ترشح پستان ( ترشحات پستان ) مشکوک تلقی میشوند؟

ترشحاتی که در خانوم های بالای ۴۰ سال به صورت خود به خود و از یک مجرا از یک پستان باشد و این ترشحات خونی باشند مشکوک می باشد.

• آیا ترشح از پستان میتواند طبیعی باشد؟

در اغلب خانوم ها ترشحات پستان رواج دارد که معمولا این ترشحات خود به خود نمی باشند از هر ۲ پستان و مجاری متععد خارج می گردند وبعد از تصویربرداری و معاینه در صورت طبیعی بودن دیگر نیاز به پیگیری و اقدامات درمانی بلند نمیباشد.

• آیا مصرف دارو میتواند باعث ترشحات پستان گردد؟

مصرف برخی از داروها همانند متیل دویا، رانیتیدین ، سایمتیدین و یارزرپین ممکن است باعث دیده شدن این ترشحات شود اما ترشحاتی که ناشی از مصرف دارو باشد دارای خصوصیات مشکوکی نخواهد بود.

• آیا بیماری هایی وجود دارند که عامل این ترشحات باشند؟

از علت های ترشحات پستان میتوان به بالابودن پرولاکتین و کم کاری تیرویید میتوانند اشاره کرد که البته در این شرایط ترشحات باز هم طبیعی بود مشکوک نمی باشند.

• برای ترشحات غیر طبیعی چه بررسی هایی لازم است؟

در موارد مشکوک آزمایش (سیتولوژی) از ترشحات پستان، توصیه میگردد و در بقیه موارد این آزمایش ضرورتی ندارد اما معمولا لازم میشود این ترشحات از نظر وجود خون بررسی شوند. سایر بررسی ها شامل انجام ماموگرافی، سونوگرافی و در برخی موارد MRI میباشد.

• آیا داکتوگرافی برای همه این بیماران لازم است؟

در زمانی که روش های تصویر برداری مثل ماموگرافی و سونوگرافی ضایعه ای را پیدا نکنند روش عکسبرداری رنگی از مجرای شیری (داکتوگرافی) برای یافتن توده های داخل مجرا زمانی لازم میگردد وطبیعتا انجام این بررسی در ترشحات غیر مشکوک ضرورتی ندارد.

• آیا علت ترشحات غیر طبیعی همیشه سرطان است؟

ترشحات غیر طبیعی پستان در واقع برای سرطان علت نسبتا نادری است. اما به دلیل مطرح بودن سرطان لازم است تمامی این بیماران دقیقا مورد بررسی قرار بگیرند..